De maatschappij is altijd in beweging. De afgelopen jaren heeft de Rijksoverheid de beleidslijn ingezet van een terugtredende overheid en meer initiatief voor de maatschappelijke instellingen. Het primaat van de inrichting van de maatschappij komt steeds meer bij de bewoners te liggen. De term participatiemaatschappij begint steeds meer te beklijven. Inwoners krijgen en nemen steeds meer het initiatief voor de inrichting van hun eigen omgeving. Als gevolg hiervan neemt hun zeggenschap toe.

Coalitieakkoord ‘Samen Voortbouwen’

Sinds april 2014 bestaat het Coalitieakkoord 2014/2018 ‘Samen Voortbouwen’. De gemeente wil samen met de vertegenwoordigers van de wijken/dorpen/gebieden bespreken wat er mogelijk is om de leefbaarheid te behouden en te verbeteren. Aandachtspunten zijn ‘zelfredzaamheid’ met eigen budget, met innovatieve ideeën komen en in te spelen op de demografische ontwikkelingen. De dorpsbudgetten zijn met ingang van 2014 per dorp/wijk verhoogd.

Vastgesteld beleid

In voorjaar van 2012 is de notitie ‘Platteland aanzet’ (Kaders gebiedsuitwerkingen) vastgesteld, met als doel het waarborgen van de leefbaarheid en de kwaliteit van de voorzieningen. Deze notitie is een uitvloeisel van de Structuurvisie 2010-2020-2030; Ooststellingwerf, de grenzeloze toekomst die op 15 september 2009 is vastgesteld. In deze visie komen drie relevante zaken naar voren:

• de demografische veranderingen;
• de voorzieningen voor de inwoners;
• de indeling van de gemeente in vier overlappende gebieden.

U heeft in het voorjaar van 2012 ook kennis genomen van de notitie “Voortgang pilot dorpsagenda’s / gebiedsagenda’s” en ingestemd met de gewijzigde aanpak in het vervolgtraject (= versnellen en vereenvoudigen). Doel hiervan is de toegankelijkheid en de kwaliteit van de voorzieningen te waarborgen, de samenwerking tussen de dorpen te stimuleren en het opstellen van dorps- en gebiedsagenda’s in de vier gebieden. De notitie stoelt op de volgende uitgangspunten:

• dorpsagenda’s focussen op leefbaarheid op dorpsniveau;
• notitie “Platteland aanzet” geeft gemeentelijke kaders en uitgangspunten;
• gebiedsagenda’s focussen op het delen van voorzieningen door de dorpen in een gebied;
• het opstellen van dorpsagenda’s versnellen en vereenvoudigen;
• versneld opschalen naar gebiedsagenda’s.

In 2013 zijn in samenwerking met de vier gebieden vier gebiedsagenda’s opgesteld:

• Oosterwolde
• De kanaal- en wegdorpen tussen Haulerwijk en Oosterwolde (gebied Haulerwijk)
• Tussen het Drents-Friese Wold en het Fochteloërveen (gebied Appelscha)
• Tussen de Tjonger en de Lende (gebied Oldeberkoop)

Op tien verschillende thema’s is aangegeven welke voorzieningen belangrijk zijn voor het behoud van de leefbaarheid in de dorpen. Het gaat om de volgende thema’s:

1. Woonomgeving;
2. Wonen;
3. Verkeer en bereikbaarheid;
4. Recreatie en toerisme;
5. Sport en ontspanning / voorzieningen;
6. Werkgelegenheid / bedrijvigheid;
7. Onderwijs;
8. Zorg;
9. Cultuur en historie;
10. Duurzaamheid.

Door het opstellen van de gebiedsagenda’s is het besef ontstaan dat niet de individuele dorpen, maar de vier gebieden de entiteit zijn waar in de toekomst de gesprekken en de afspraken met de gemeente plaatsvinden. De gebiedsagenda’s gelden daarbij als kader voor de afstemming met de gebieden over de tien thema’s. De wijze van communiceren werken wij verder uit.

De naamstelling in de regio-overleggen is gewijzigd. In april 2015 zijn tijdens het overleg van de Overkoepelende Plaatselijke Belangen Ooststellingwerf (OPO) inhoudelijke en procedurele afspraken gemaakt over de invulling. De regio-overleggen van november 2015 zijn volgens die afspraken uitgevoerd. Vanaf 2016 vindt er twee keer per jaar per regio een overleg plaats.

Dorpsbudgetten (Programma 1, Thema 1.3 Participatie)

Vanaf 2011 ontvangt elk dorp en de vier wijken in Oosterwolde een eigen budget (€ 1.000 per dorp/€ 250 per wijk + € 1 per inwoner). Dit is bedoeld om de sociale samenhang en de zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van de dorpen en wijken te stimuleren. Maar ook voor het ondersteunen van activiteiten en projecten op het niveau van dorpen en wijken. De dorpsbudgetten voorzien in een behoefte en functioneren naar volle tevredenheid. Van 2014 - 2017 wordt het totaalbudget jaarlijks met € 25.000 verhoogd tot € 65.000.

De dorpen/wijken zijn zelf verantwoordelijk voor de besteding zonder tussenkomst van de gemeente. Vanaf 2012 heeft elk dorp en de vier wijken in Oosterwolde de beschikking over 100 uren Caparis via een strippenkaart, om de dorpen/wijken leefbaar te houden. Hiervoor is het Project Dorps- en wijkbeheer gestart om de dorpen/wijken te ondersteunen met het treffen van maatregelen en voorzieningen in de openbare infrastructuur. Het project is een samenwerkingsverband van de buitendienst, Caparis en de dorpen/wijken.

Bottum-up projecten i.r.t. de Streekagenda Zuidoost

Het project Plattelânsprojecten is gestopt en vervangen door het Iepen Mienskipsfûns. De gemeentelijke cofinanciering is vervallen, maar de doelstelling is niet gewijzigd. Er is dit jaar gestart met een deugdelijke procedure voor de besteding van het eenmalige budget uit de precariorechten van € 1 miljoen om de leefbaarheid te versterken.

De Streekagenda Zuidoost is opgesteld door de vijf gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf, Wetterskip Fryslân en Provincie Fryslân. De Streekagenda geeft focus aan de uitvoering van projecten voor de ontwikkeling van Zuidoost op regionale schaal. Het is een groeimodel voor een regionale gebiedsgerichte aanpak en samenwerking, met als doel een leefbaar platteland. Het is ook een middel om de regionale samenwerking en gebiedsgerichte aanpak verder te versterken, met als doel de regio sterker en mooier te maken. Als overheden onderling maar ook met maatschappelijke partners.

Aanvalsplan Aandachtsgebieden/gelden Benedictus (Programma, Thema 1.3 Participatie)

In 2011 is het project Aanvalsplan Stimuleringsregeling Aandachtsgebieden Fryslân gestart met een doorlooptijd tot 2024. Dit project is gericht op de wijken Haerenkwartier en Oosterwolde-Zuid. Het behelst een integrale aanpak van de problematiek op fysiek en sociaal terrein in deze wijken, in samenspraak met de bewoners. Het project loopt tot en met 2016. De integrale aanpak passen we, wanneer nodig, ook elders in de gemeente toe.